Χωρίς τον Bob Dylan, το rock ΄n΄ roll, όπως το γνωρίζουμε, δεν θα υπήρχε. Η μουσική του είναι η πηγή από την οποία αντλεί ζωή το σύγχρονο rock τραγούδι. Οι συνθέσεις του άλαξαν το μουσικό τοπίο για πάντα. Στην δεκαετία του ’ 60 ο Bob Dylan έδωσε στον όρο ποπ μουσική, ένα νέο ολοκληρωτικά νόημα, υιοθετώντας ένα ξεχωριστό λεξικό, εισάγοντας την ποίηση μέσα στο rock ιδίωμα. Σήμερα, τα μηνύματά του ηχούν πιό επίκαιρα από ποτέ, καθιστώντας μας πιό, συνειδησιακά, ώριμους πολίτες, της εποχής της παγκοσμιοποίσης και του Internet… 

« Ο Bob απελευθέρωσε το πνεύμα μας, όπως ο Elvis απελευθέρωσε το σώμα μας», σχολιάζει εύστοχα ο Bruce Springsteen, αναφερόμενος στο φαινόμενο Bob Dylan. Το περιοδικό Life τον ανακήρυξε σαν έναν από τους 100 πιό σημαντικούς Αμερικάνους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, ένα σχόλιο που βασίστηκε στην επαναστατική διαμόρφωση, μέσα από τις ποιητικές συνθέσεις του, της μουσικής ποπ, χωρίς φυσικά ν’ αγνοείται και η σημαντική του συνεισφορά στην δημιουργία μίας περισσότερο περιεκτικής και προοδευτικής κοινωνικής συνείδησης της Αμερικάνικης κουλτούρας. 

Ο Bob Dylan γεννήθηκε στις 24 Μαϊου 1941 στην Μιννεσότα. Το πραγματικό του όνομα είναι Robert Allen Zimmerman. Μεγάλωσε στην μικρή πόλη Hibbing, γιός καταστηματάρχη. Ενώ βρισκόταν ακόμη στο λύκειο, άρχισε να παίζει κιθάρα και φυσαρμόνικα, σ’ ένα νεανικό συγκρότημα, τους Golden Chords. Το 1959 μπήκε στο πανεπιστήμιο της Μιννεσότα, όπου όμως τον περισσότερο καιρό του τον περνούσε παίζοντας μουσική folk σε τοπικά καφέ, παρά διαβάζοντας, με αποτέλεσμα, έναν χρόνο αργότερα, να εκδιωχθεί από το πανεπιστήμιο, κάνοντας αμέσως ωτο στοπ για Νέα Υόρκη.

΄Εχοντας ήδη υιοθετήσει τ’ όνομα Bob Dylan (που δανείστηκε από τον ποιητή Dylan Thomas), ο νεαρός συνθέτης - τραγουδιστής έγινε η πηγή αναφοράς της τοπικής σκηνής του Greenwich village. O Bob Dylan είχε πρώϊμα αντλήσει το υλικό της έμπνευσής του από την μουσική του Woody Guthrie και στα τέλη του 1961 υπέγραψε το πρώτο του δισκογραφικό συμβόλαιο με την εταιρεία Columbia.

Το πρώτο του άλμπουμ, με τίτλο τ’ όνομά του, κυκλοφόρησε το 1962 και περιείχε κυρίως διασκευές σε παραδοσιακά folk τραγούδια. Η δεύτερη όμως κυκλοφορία του, το άλμπουμ The freewheelin΄ Bob Dylan, περιείχε πολλές δικές του συνθέσεις διαμαρτυρίας, όπως το τραγούδι Blowin΄ in the wind, που τον καθιέρωσε σαν μία από τις βασικές πολιτικές μορφές της εποχής, ενώ ταυτόχρονα τον «επέβαλε» σαν έναν από τους πιό δημοφιλείς μουσικούς και συνθέτες. Με το τραγούδι The times they are a - changin΄, συνέχισε να «χτίζει» την φήμη του σαν τραγουδιστής διαμαρτυρίας, αλλά με το άλμπουμ Another side of Bob Dylan, ανέδειξε και τις ενδόμυχες - εσωτερικές πτυχές της προσωπικότητάς του. Το άλμπουμ Bringing it all back home έγινε το πρώτο πλατινένιο του, αποτελούμενο από μία μίξη ακουστικών και ηλεκτρικών τραγουδιών, που εξέπληξαν τους οπαδούς του, κυρίως αυτούς της folk σχολής, με αποκορύφωμα την “rock” συμμετοχή του, το 1965, στο Newport Folk Festival, όπου και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από το σκληροπυρηνικό κοινό του, που τον κατηγόρησε για «ξεπούλημα» στην rock.

Με τ’ άλμπουμς του να πουλάνε σταθερά, με πολλά συγκροτήματα να διασκευάζουν συνθέσεις του και πολλά άρθρα στον Τύπο, δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός της κυκλοφορίας του blues - rock άλμπουμ Highway 61 revisited, που έγινε και το πιό επιτυχημένο μέχρι τότε, «μπαίνοντας» μέσα στο Τοπ 10, χάρη στην Νο 2 επιτυχία Like a rolling stone, ένα γεγονός που ενίσχυσε την ολοένα αυξανόμενη «υποταγή» του στον κόσμο της ποπ. Την ΄Ανοιξη του 1966 κυκλοφόρησε το φημισμένο διπλό ( ήταν μάλιστα το πρώτο διπλό άλμπουμ στην ιστορία του rock΄n΄roll) άλμπουμ Blonde on blonde, που θεωρήθηκε σαν ένα από τα πλέον κλασσικά της δεκαετίας εκείνης. Με Τοπ 10 επιτυχίες, όπως τα τραγούδια Rainy day women part No 12 & 35 και Positively 4th street, το άλμπουμ αυτό σημείωσε τόσο εμπορική, όσο και καλλιτεχνική επιτυχία. Παρά τους, συχνά, αινιγματικούς στίχους του και την ασυνήθιστη προσωπικότητά του, ο Bob Dylan ήταν πιά ένα μεγάλο αστέρι της rock. Δυστυχώς όμως, τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, τραυματίστηκε άσχημα σ’ ένα ατύχημα με μηχανές και υποχρεώθηκε να παραμείνει για δύο χρόνια καθηλωμένος, παρεκλείνοντας από την σημαντική πορεία της καριέρας του. Εκείνη την εποχή πέρασε πολύ χρόνο με την οικογένειά του, παρ’ όλο που, μαζί με το συγκρότημά του τότε, τους The Band, ηχογραφούσε ένα περισσότερο «περιπετειώδες» υλικό, που δεν υπήρχε πρόθεση να κυκλοφορήσει ποτέ. Παρ’ όλα αυτά, τα νέα τραγούδια «έφθασαν» στα χέρια κάποιων και από τότε άρχισε και η ιστορία των Bootlegs albums… Ολ’ αυτά το τραγούδια κυκλοφόρησαν αμέσως ανάμεσα στους οπαδούς του, καταλήγωντας στην επίσημη κυκλοφορία του άλμπουμ The basement tapes.

΄Οταν ο Bob Dylan επέστρεψε, το 1967, με το άλμπουμ John Wesley Harding, το ύφος του είχε γίνει πιό «θρησκευτικό», ίσως σαν αποτέλεσμα της παραλίγο «επαφής» του με τον θάνατο ή ίσως εξαιτίας μίας υλοποιήσης της νέας «Εποχής του Υδροχόου». ΄Ετσι κι αλλιοώς, το άλμπουμ αυτό ήταν πίο αργό, με country νύξεις, που και πάλι προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους πιστούς φίλους του, χωρίς όμως να το εμποδίσουν να φθάσει στο Νο 2 του Τοπ. Επεκτείνοντας τις country αναφορές του, κυκλοφόρησε το 1969 το άλμπουμ Nashville skyline, ηχογραφημένο στο Νάσβιλ, με country session μουσικούς, περιλαμβάνοντας κι ένα ντουέτο με τον θρύλο της country, Johnny Cash. Παρά την ασυνήθιστη και πρωτοποριακή αυτή κίνηση, το άλμπουμ γνώρισε μεγάλη επιτυχία, χάρη στο Τοπ 10 τραγούδι Lay lady lay. Το 1970, τα δύο επακόλουθα άλμπουμς (Self portrait, New morning), δεν τα υποδέχτηκε τόσο πολύ θετικά το κοινό του, συλλογιζόμενο ότι ο Dylan είχε πιά τελειώσει. Ο Dylan στην συνέχεια πέρασε ένα διάστημα απομόνωσης…

Το 1971 ο Bob Dylan εξέδωσε το βιβλίο του Tarantula, κάνοντας ταυτόχρονα και μία δημόσια σπάνια εμφάνιση στο κονσέρτο για το Bangladesh, θεωρούμενος σαν το βασικό πρότυπο για όλες τις μελλοντικές, χωρίς καιρδοσκοπικό ενδιαφέρον, συναυλίες. Η συνεισφορά του στην επακολουθείσασα συλλογή, του επέτρεψε να μοιραστεί το βραβείο Grammy στην κατηγορία του «΄Αλμπουμ της χρονιάς». Το 1972 ο Bob Dylan έκανε το ντεμπούτο του σαν ηθοποϊός, στην ταινία Pat Garrett & Billy the kid, συνθέτοντας παράλληλα και την μουσική της ταινίας, στην οποία περιλαμβανόταν και το επιτυχημένο τραγούδι Knockin΄ on Heaven΄s door. Τον επόμενο χρόνο, άφησε επίσημα την εταιρεία Columbia, υπογράφοντας συμβόλαιο με την Asylum. Σε ανταπόδοση, η Columbia, κυκλοφόρησε μία συλλογή, με τίτλο Dylan. Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος κυκλοφόρησε το Νο 1 άλμπουμ Planet waves, που περιείχε και το τραγούδι “Forever young”. To 1974 περιόδευσε στην Αμερική, μαζί με τους The Band, γράφοντας και πάλι ιστορία, όταν 6 εκατομμύρια οπαδοί του αγωνιζόντουσαν να βρούν ένα από τα διαθέσιμα 650.000 εισιτήρια ! Στην συνέχεια, ξεκίνησε και μία παγκόσμια περιοδεία, που αποτυπώθηκε στο άλμπουμ Before the flood.

Επιστρέφοντας στην Columbia, κυκλοφόρησε το 1975, το άλμπουμ Blood on the tracks, ακόμη ένα Νο 1, που του προσέφερε το βραβείο Grammy στην κατηγορία του «Καλλιτέχνη της χρονιάς». Η περιοδεία του, αμέσως μετά, με τον τίτλο Rolling Thunder Tour, στην οποία συμετείχαν και οι Joan Baez, Joni Mitchell, Arlo Guthrie και Allen Ginsberg, ανάμεσα σε άλλους, ήταν μεγάλη επιτυχία. Κατά την διάρκεια της επικής αυτής περιοδείας, ένα νέο studio άλμπουμ κυκλοφόρησε, με τίτλο Desire: ένα ακόμη Νο 1 άλμπουμ, που ακολουθήθηκε από το ζωντανά ηχογραφημένο Hard rain. Επιπρόσθετα, πολλές από τις εμφανίσεις του αποτυπώθηκαν σε ταινία για μελλοντική χρήση, που τελικά κατέληξαν να χρησιμοποιηθούν στην ταινία του 1978 Renaldo and Clara. Μετά από μία ακόμη περιοδεία και το άλμπουμ του 1978 Street legal, ο Bob Dylan ανακοίνωσε την μεταστροφή του στον Χριστιανισμό. Η νέα πίστη του κορυφώθηκε με την κυκλοφορία του άλμπουμ Slow train coming, ένα Τοπ 3 άλμπουμ και ακολούθησαν τα Saved και Shot of love, που αναφέρονταν σε θρησκευτικής υφής - φύσης ζητήματα. Ο Bob Dylan άρχισε να ερμηνεύει αποκλειστικά και μόνο το νέο Χριστιανικό υλικό του, εξαγριώνοντας πολλούς από τους πιστούς και πολύχρονους οπαδούς του.

Το 1982 επαναγκάλιασε τον Ιοϋδαϊσμό, μέσα από την κίνηση του Lubavitch Chabad Movement, ανκοινώνοντας δημόσια την πνευματική του αναγέννηση μ’ ένα προσκύνημα στο Ισραήλ. Το επόμενό του άλμπουμ, Infidels, σε παραγωγή του Mark Knopfler (Dire Straits), επέστρεψε σε πιό εγκόσμιο υλικό, δεχόμενο καλές κριτικές. Κατά την διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους αυτής της δεκαετίας, ο Bob Dylan, παρέμεινε στον «δρόμο», περιοδεύοντας με συγκροτήματα και καλλιτέχνες όπως Grateful Dead, Tom Petty & the Heartbreakers…Το 1988 ένωσε τις δυνάμεις του με τους Travelling Wilburys, ένα supergroup, που απαρτιζόταν από τους Tom Petty, George Harrison, Roy Orbison και Jeff Lynne, ηχογραφώντας μαζί τους δύο άλμπουμς. Παράλληλα, το άλμπουμ του Oh mercy δέχτηκε επίσης θετικές κριτικές, εκπέμπωντας ελπίδες μίας «υγιούς», στα μάτια των οπαδών του, επιστροφής που όμως εξανεμίστηκαν με την κυκλοφορία του άλμπουμ Under the red sky. Επίσης, εκείνη την περίοδο, αμέτρητες συλλογές και κασσετίνες, με δεύτερες εκτελέσεις, σπάνιες ηχογραφήσεις και ζωντανά ηχογραφημένο υλικό, παρουσιάστηκαν…

Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’ 90, ο Bob Dylan συνέχισε να περιοδεύει σε τακτικά χρονικά διαστήματα, εξασκώντας ταυτόχρονα, στον ελεύθερο χρόνο του, το ζωγραφικό του ταλέντο. Τ’ άλμπουμς Good as I been to you και World gone wrong τον βρήκαν να επανέρχεται στην σκληροπυρηνική folk, κερδίζοντας κι ένα ακόμη βραβείο Grammy, στην πορεία. Το άλμπουμ του 1997, Time out of mind, σε παραγωγή Daniel Lanois, απέσπασε πολύ ενθαρυντικές κριτικές, κερδίζοντας και τρία βραβεία Grammy.

Το 2000 ερμήνευσε το τραγούδι Things have changed, για το soundtrack της ταινίας Wonder boys, που του χάρισε ένα Golden Globe και ένα Oscar, την επόμενη χρονιά, στην κατηγορία του «Καλύτερου τραγουδιού.»

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

   Το τραγούδι “Things have changed”, που περιλαμβάνεται στο soundtrack της ταινίας Wonder boys, γράφτηκε αποκλειστικά για την ταινία αυτή, ο βραβευμένος με Academy Awards σκηνοθέτης της οποίας (Curtis Hanson, “L.A. confidential), «χρησιμοποίησε» στο video clip του τραγουδιού, τους Bob Dylan, Michael Douglas, Robert Downey Jr. και Katie Holmes. Επιπρόσθετα, ο Hanson, εκτός από το “Things have changed”, επέλεξε 3 ακόμη τραγούδια του Bob Dylan για να συμπεριληφθούν στην ταινία, τα “Buckets of rain” (από το άλμπουμ Blood on the tracks), “Shooting star” (από το Oh mercy) και “Not dark yet” (από το Time out of mind).

   Το άλμπουμ του Bob Dylan “Time out of mind” είναι το 41ο της καριέρας του και το πρώτο Τοπ 10 άλμπουμ, (από το 1979, όταν κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Slow train coming”), όταν κυκλοφόρησε στις 30 Σεπτεμβρίου 1997. Το άλμπουμ αυτό, «μπήκε» κατ’ ευθείαν στην θέση Νο 10, στο Billboard Top 200 albums chart, μ’ εβδομαδιαίες πωλήσεις περισσοτέρων από 101.000 αντιτύπων. Επιπλέον, το ίδιο άλμπουμ, περιέχει τα πρώτα αυθεντικά τραγούδια, από την εποχή του άλμπουμ “Under the red sky”, που κυκλοφόρησε το 1990. Το άλμπουμ “Time out of mind” κατέκτησε την υψηλότερη θέση στο chart, μέσα στην 36χρονη καριέρα του Bob Dylan. Μ’ αυτή την εντυπωσιακή είσοδο μέσα στο Τοπ 10, το άλμπουμ “Time out of mind” ενώνεται με τα: Bringing it all back home (1965), Highway 61 revisited (1965), Blonde on blonde (1966), Greatest Hits (1967), John Wesley Harding (1968), Nashville skyline (1969), Self portrait (1970), New morning (1970), Planet waves (1974), Before the flood (1974), Blood on the tracks (1975), The basement tapes (1975), Desire (1975), Slow  train coming (1979) και γίνεται το 15ο άλμπουμ του Bob Dylan που «χτυπάει» το Τοπ 10 και το 32ο που «μπαίνει» μέσα στο Τοπ 40. Το προηγούμενο Τοπ 10 άλμπουμ του, “Slow train coming” έφθασε μέχρι το Νο 3 στο chart. Την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του, το “Time out of mind” ήταν μέσα στο Τοπ 10 της Αγγλίας, Γερμανίας και Σουηδίας.

   Την παραγωγή στο “Time out of mind” ανέλαβε ο Daniel Lanois (U2, Peter Gabriel), που παίζει και διάφορα όργανα στο άλμπουμ και είχε συνεργαστεί με τον Bob Dylan στο άλμπουμ του 1989 “Oh mercy”.

   Οι μουσικοί που συνόδευσαν τον Bob Dylan στην ηχογράφηση του “Time out of mind” ήταν οι: Jim Dickinson ( φημισμένος πιανίστας από το Μέμφις, που έχει παίξει με καλλιτέχνες όπως Ry Cooder, Aretha Franklin, Rolling Stones), Augie Myers ( όργανα και ακορντεόν, γνωστότερος από τις συνεργασίες του με τον Τεξανό rocker Doug Sahm, στο συγκρότημα των Sir Douglas Quintet. Ο Bob Dylan τον γνωρίζει από το 1965, όταν τα τραγούδια του Bob Dylan “Like a rolling stone” και των Sir Douglas Quintet “She΄s about a mover” ήταν η «άμυνα» της Αμερικάνικης μουσικής, μέσα στο Τοπ 40, κατά την διάρκεια της Βρετανικής «εισβολής»), Cindy Cashdollar (κιθαρίστρια, γνωστή από την συνεργασία της με τα συγκροτήματα Asleep At The Wheel και John Herald Band) και Duke Robillard (κιθαρίστας, γνωστός από την συμμετοχή του στους Fabulous Thunderbirds και Roomful of Blues).

   Το 1991 ο Bob Dylan βραβεύτηκε με το Grammy στην κατηγορία “Lifetime Achievement Award”, ενώ το 1995 κέρδισε ένα ακόμη Grammy, στην κατηγορία του «Καλύτερου Folk άλμπουμ», για το άλμπουμ του “World gone wrong”.

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

Bob Dylan (1962)
The freewheelin? Bob Dylan (1963)
The times they are - a - changin? (1964)
Another side of Bob Dylan (1964)
Highway 61 revisited (1965)
Bringing it all back home (1965)
Blonde on blonde (1966)
John Wesley Harding (1967)
Greatest Hits (1967)
Nashville skyline (1969)
New morning (1970)
Self portrait (1970)
Greatest Hits vol 2 (1971)
Dylan (1973)
Pat Garrett & Billy the kid (1973)
Planet waves (1974)
Before the flood (1974)
The basement tapes (1975)
Blood on the tracks (1975)
Hard rain (1976)
Desire (1976)
Street legal (1978)
Slow train coming (1979)
At Budokan (1979)
Saved (1980)
Shot of love (1981)
Infidels (1983)
Real Live (1984)
Biograph (1985)
Empire burlesque (1985)
Knocked out loaded (1986)
Down in the groove (1988)
Dylan & the Dead (1988)
Oh mercy (1989)
Under the red sky (1990)
The Bootleg series volumes 1 - 3 (1991)
Good as I been to you (1992)
World gone wrong (1993)
The 30th anniversary concert celebration (1993)
Greatest Hits vol 3 (1994)
MTV unplugged (1995)
Time out of mind (1997)
Best of (1997)
Live (1998)

Σημείωση : Το πιο πάνω κείμενο είναι από το επίσημο βιογραφικό του καλλιτέχνη.
 

Bob Dylan live στο Βερολίνο - 23/5/00

Πλήρες συναυλιακό ρεπορτάζ από την εμφάνιση του Bob Dylan στο Βερολίνο, τον Μάϊο του 2000.

www.bobdylan.com

Η Επίσημη ιστοσελίδα για τον μεγάλο μουσικό. Στίχοι, live ημερομηνίες, βιβλία, ηλεκτρονικό κατάστημα και πολλά άλλα.

www.columbiarecords.com

Το web site της δισκογραφικής εταιρίας που αντιπροσωπεύει τον Bob Dylan.